5 belangrijke competenties voor een goede bijlesdocent

Samen met een leerling betere schoolresultaten behalen; dat klinkt als een mooi project, maar hoe realiseer je dit als bijlesdocent? Hoe zorgt een bijlesdocent ervoor dat de leerling zich op zijn of haar gemak voelt en dat zijn of haar schoolprestaties daadwerkelijk verbeteren? Wij van vlakbijles.nl beschrijven vijf belangrijke competenties voor een goede bijlesdocent.

1. Het leerdoel concreet maken

Een goede bijlesdocent begint de bijlessen door in het eerste gesprek de hulpvraag van de leerling duidelijk in kaart te brengen. Waar loopt de leerling nu tegen aan? Welke vakken vindt hij of zij moeilijk en waarom? Ligt het misschien aan de lesmethode van de leraar of is de lesstof te ingewikkeld? Door goed door te vragen, krijgt de bijlesdocent helder in beeld wat de leerling nodig heeft, en hoe hij of zij hier precies aan kan bijdragen.

Wanneer de bijlesdocent de hulpvraag concreet gemaakt heeft, bespreekt hij of zij samen met de leerling wat de bijdrage van de bijlessen kan zijn. Wat wil de leerling precies bereiken met de bijles? En binnen welke tijdsperiode? Het is hierbij belangrijk om duidelijke doelen op te stellen en de verwachtingen van elkaar uit te spreken, zodat er geen miscommunicatie kan ontstaan. Een goede bijlesdocent geeft hierbij aan of deze opgestelde doelen haalbaar zijn binnen de afgesproken tijd. Als dit duidelijk uitgesproken is, is het tijd om te beginnen met de bijlessen.

2. Verdiepen in de lesstof

Voor de eerste bijles vraagt de bijlesdocent of de leerling de lesstof door wil sturen, zodat hij of zij zich kan inlezen. Om zich optimaal voor te bereiden op de bijlessen, verdiept de bijlesdocent zich goed in de lesstof. Dit lijkt misschien vanzelfsprekend, maar het is belangrijk dat hij of zij de lesstof in zijn of haar eigen woorden kan uitleggen aan de leerling. Zo voorkomt de bijlesdocent dat hij of zij de lesstof simpelweg herhaalt voor de leerling. Daarnaast kan hij of zij zich voorbereiden door alvast vragen of opdrachten op papier te zetten om de leerling mee te overhoren in de bijles.

Tijdens de eerste bijles is het voor de bijlesdocent belangrijk om er achter te komen hoe de leerling het beste leert, zodat de lesstof op de beste manier aangeboden kan worden. De bijlesdocent komt hier achter door goed te kijken naar hoe de leerling op de lesmethode reageert, of door hem of haar zelf te vragen goed bevalt. Ook is het goed om te kijken naar wat de leerling moeilijk vindt, en wat hem of haar beter af gaat. Op deze manier kan de bijlesdocent optimaal inspelen op de behoeften van de leerling.

3. Een goede planning maken

Een goede bijlesdocent begint de bijlessen door een duidelijke planning te maken, voor zichzelf maar ook voor de leerling. Zo is er voor beide een duidelijk overzicht van de komende bijlessen en kan de bijlesdocent goed bepalen of hij of zij alles in de juiste mate behandelt. De bijlesdocent kan hierbij ook een plan voor elke bijles opstellen. Welke input verwacht hij of zij van de leerling? Welke lesstof is belangrijk om bespreken? Hoe wil de bijlesdocent de lesstof precies behandelen?

Daarnaast is het belangrijk om te zorgen dat de bijlessen goed aansluiten op de besproken planning en hulpvraag van de leerling. De bijlesdocent houdt hierbij het uiteindelijke leerdoel goed in de gaten zodat het behalen ervan realistisch blijft. Maakt de leerling de stappen die de bijlesdocent voor ogen had? Waarom wel of niet? Als de ontwikkeling niet zo snel gaat als de bijlesdocent had verwacht, kan hier een gesprek voor ingepland worden met de leerling (met eventueel zijn of haar ouders). In zo’n gesprek bespreekt de bijlesdocent waar hij of zij tegen aanloopt, maar hij of zij vraagt ook hoe de leerling de lessen ervaart. Door zo’n tussentijds gesprek krijgt de bijlesdocent duidelijk in beeld wat hij of zij kan doen zodat de bijlessen alsnog zullen leiden tot het behalen van het afgesproken einddoel.

4. Bijlessen goed evalueren

Misschien wel één van de belangrijkste aspecten van bijles geven is het evalueren van de bijlessen. Als de bijlesdocent dit goed en tijdig doet, weet hij of zij of de bijlessen daadwerkelijk bijdragen aan de ontwikkeling van de leerling. De bijlesdocent kan bijvoorbeeld aan het eind van elke bijles de leerling vragen of hij of zij wil samenvatten wat hij of zij geleerd heeft. Zo ziet de bijlesdocent direct wat hij of zij uit de bijlessen haalt en of dit overeenkomt met wat de bijlesdocent voor ogen had.

Wanneer het einde van het bijlesproject nadert, is het wederom belangrijk om goed te evalueren. Voor de bijlesdocenten is dit van belang zodat zij er verbeterpunten uit kunnen halen om zich zo verder te kunnen ontwikkelen als bijlesdocent. Daarnaast is het voor de leerling (en zijn of haar ouders) goed om te evalueren om duidelijk te krijgen of de verwachtingen uitgekomen zijn en het uiteindelijke leerdoel behaald is. De bijlesdocent kan hierbij vragen stellen als: waarom is een bepaald resultaat wel behaald en het andere niet? En waar lag dit dan precies aan? Op deze manier is het voor alle partijen duidelijk of en hoe de bijlessen bijdragen aan de ontwikkeling van de leerling.

5. De leerling iets meegeven

Na de laatste bijles is het tijd voor de leerling om zelfstandig verder te leren. Dit kan spannend zijn, want hij of zij staat er dan ineens weer alleen voor. Om de leerling te helpen met deze overgang, kan de bijlesdocent hem of haar iets meegeven wat succesvol bleek in de bijlessen. Had de leerling bijvoorbeeld veel succes door één bepaalde leermethode? Dan kan de bijlesdocent dit zo goed mogelijk uitschrijven en meegeven aan de leerling zodat hij of zij het in de toekomst verder kan toepassen. Zo kan de bijlesdocent, na het beëindigen van de bijlessen, alsnog zijn of haar steentje bijdragen aan de ontwikkeling van de leerling.